Prawo dla Studenta: Pięści, kopnięcia, szpital i więzienie, czyli konsekwencje prawne bójki i pobicia

30.12.2015
Autor: Filip Kabza, Iga Rynkiewicz, Zdjęcia: Krystian Gąciarski

W wakacyjnym wydaniu Hot°a przedstawiamy temat dotyczący bójek, pobić i ich konsekwencji. Szczególnie w lipcu i sierpniu, gdy z uwagi na przerwę akademicką poziom nudy i alkoholu we krwi rośnie, wielu młodych ludzi narażonych jest na bezprawne działania osób trzecich. Niestety niektórzy,zamiast rozumu wolą używać pięści, a wyżywając się na słabszych, prowokują zupełnie niepotrzebne, niebezpieczne dla życia i zdrowia starcia fizyczne, czym zmniejszają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Szczecina.

 

 

We wstępie wskazaliśmy lato, jako okres w którym bardzo często narażeni jesteśmy na nieakceptowane zachowania chuligańskie oraz osoby młode, jako adresatów takich czynów. Nie zapominajmy jednak, że problem ten towarzyszy społeczeństwu przez cały okrągły rok kalendarzowy, a przykre konsekwencje takich zdarzeń mogą spotkać każdego mieszkańca naszego miasta niezależnie od wieku czy płci.


Bójka czy pobicie?


Zarówno bójka jak i pobicie to fizyczne starcie przynajmniej trzech osob. Bójka ma miejsce wtedy, gdy dochodzi do zdarzenia, w którym co najmniej trzy osoby występują zarówno w roli atakującego jak i atakowanego. Typową bójką jest przykładowo Ustawka „kibiców” piłki nożnej, gdzie dwie przeciwne ekipy walczą ze sobą. Istotą pobicia jest natomiast możliwość odróżnienia strony atakującej od strony broniącej się. Atakowany wbrew własnej woli bierze udział w pobiciu - jego udział w starciu jest wymuszony przez atakującego. Przykład? Idziemy w nocy ulicą, a pijani kolesie zaczynają okładać nas pięściami, najczęściej za nic… tak dla rozrywki.


Należy zauważyć, że stracie dwóch osob nie moze być zakwalifikowane ani do bójki ani do pobicia, gdyż do obu tych czynów potrzeba minimum trzech osób. Taki czyn (2- osobowa potyczka) może być natomiast zakwalifikowany jako przestępstwo naruszenia nietykalnosci cielesnej, spowodowania uszczerbku na zdrowiu, a nawet zabójstwo!

 


Za co odpowiada atakujący?


Przestępstwo bójki lub pobicia w odróżnieniu od przestępstw zabójstwa czy spowodowania uszkodzenia ciała, dochodzi już wtedy, gdy powstanie samo zagrożenie, a nie dopiero gdy zaistnieją jej następstwa w postaci uszczerbku na zdrowiu!
Konieczne jest jednak, aby bójka lub pobicie były na tyle intensywne, by wynikało z nich narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo. Zwykła przepychanka nie jest jeszcze bójką! Jeśli chodzi o zachowania sprawców bójki lub pobicia, to polegają one na „braniu udziału", przez co rozumie się nie tylko zadawanie ciosów, ale także słowne zachęcanie do walki („Sprzedaj rudemu porządnego buta na twarz!”), podawanie narzędzi lub utrudnianie wycofania się z zajścia.
Przestępstwo bójki czy pobicia, w którym naraża się człowieka na niebezpieczenstwo uszczerbku na zdrowiu lub śmierć, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat!


Niestety, bywa i tak, że następstwem bójki czy pobicia nie jest tylko narażenie na niebezpieczeństwo, ale też spowodowanie uszczerbku na zdrowiu, a nawet śmierć człowieka! W takich przypadkach każdy ze sprawców poniesie odpowiedzialność za skutki zdarzenia i to bez względu na to, czyje konkretnie działanie je wywołało. W przypadku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu zagrożenie sięga 8 lat pozbawienia wolności, a w przypadku śmierci 10 lat. Istotne jest w takim przypadku ustalenie zamiaru sprawców.

 


Komplikacje wystepuja gdy uczestnikow bojki czy pobicia jest wielu… Trudno wówczas ustalić, kto spowodował konkretne obrażenia i indywidualnie określić winę sprawców. W takim przypadku głównym celem śledztwa jest rzetelne ustalenie stanu faktycznego. Bowiem duża ilość uczestników, a także dynamika wydarzeń nie sprzyjają precyzji ustaleń. W rezultacie bywa niezwykle ciężko odróżnić np. dobrowolne włączenie się do bójki od próby rozdzielenia bijących się. Czasem podkreśla się, że decydujące dla wiarygodnego ustalenia stanu faktycznego może być właściwe ustalenie początku zajścia, bowiem właśnie wtedy zamiary stron są najbardziej czytelne.


Co ważne, surowszej odpowiedzialności podlega uczestnik bójki i pobicia, który w jej trakcie używał broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu! Do przedmiotów niebezpiecznych należą między innymi kije basebolowe, kastety, teleskopy i inne zabawki!

 


Pamietajmy, że w przypadku czynnej napaści mamy prawo do obrony! W przypadku odpierania bezpośredniego, bezprawnego ataku nie musimy obawiać się konsekwencji naszego czynu, gdyż jest on zgodny z prawem i nie stanowi przestępstwa. By powołać się na obronę konieczną istotne jest by zaistniały te dwie przesłanki, czyli bezpośredniość zamachu (dzieje sie tak, gdy kontynuacja przez napastnika danego czynu nieuchronnie prowadzi do naruszenia zdrowia lub życia człowieka), a także bezprawność zamachu (dzieje sie tak, gdy napastnik swoim zachowaniem przekroczy normę prawną). Gdy odpieramy bezpośredni, bezprawny zamach na nasze życie lub zdrowie w ramach obrony koniecznej, pamiętajmy że ona też ma swoje granice! Musi być ona: konieczna, skierowana tylko przeciwko atakującemu, a nie innej osobie trzeciej, współmierna, a także wykonana w odpowiednim czasie, czyli nie zbyt wcześnie i nie po zakończeniu zamachu! Przykładowo, widząc zbliżającego się do nas szybkim krokiem meżczyznę z zaciśniętymi w pięści dłońmi, nie możemy wyjąć pistoletu i z obawy przed pobiciem, strzelić mu w głowę! W takim przypadku przekroczymy granicę obrony koniecznej!


Ważne! Udział w bójce czy pobiciu jest ścigany z urzędu! Odciąża Was to od obowiązku zbierania dowodów, powoływania w sądzie świadków, przygotowania aktu oskarżenia, gdyż pomoże w tym prokurator i zadba o prawidłowy tok postępowania.


Uwaga! Treści zamieszczone w artykule mają charakter informacyjny i nie mogą być podstawą jakichkolwiek roszczeń.