Przedstawiamy Wam Mapę Szczecińskich Rzemieślników, będący projektem realizowanym w ramach Stypendium Twórczego Miasta Szczecin. Projekt ukazuje 20 wybranych pracowni rzemieślniczych w Śródmieściu, dając możliwość bliższego zapoznania się z właścicielami i pracownikami tych wieloletnich, tradycyjnych zakładów. Rozmawiamy z Justyną Machnik - autorką tego ciekawego projektu.
 
 

Prosimy o małe wprowadzenie. Czym jest Mapa Szczecińskich Rzemieślników?

Mapa szczecińskich rzemieślników to zaledwie 20 wybranych usługowych zakładów rzemieślniczych z dzielnicy Śródmieście. Tyle “pomieści” papier. Legenda mapy zawiera podstawowe informacje – o rzemieślniku i nazwie zakładu, dane teleadresowe, dni i godziny otwarcia. Jest to projekt zrealizowany w ramach Stypendium Twórczego Miasta Szczecin.

Na mapie mamy następującą reprezentację: trzech szewców, dwóch krawców, dwóch kaletników, dwóch złotników, modystka, lutnik, stolarz, ślusarz, zegarmistrz, kuśnierz, sztukator, fryzjer, fotograf, twórca i renowator lamp stylowych, artystyczne cerowanie.

Mapa jest w formie pdf do wydruku, wysyłam ją wszystkim chętnym.Dołączyliśmy tym samym do grona miast, które stworzyły podobną mapę, jak Warszawa, Wrocław czy Łódź.

W przyszłości chciałabym stworzyć przede wszystkim mapy dotyczące innych dzielnic Szczecina. Plan równoległy to strona internetowa. Mam nadzieję znaleźć wśród szczecińskich firm Mecenasa tego projektu.

Jak powstał pomysł na zrobienie mapy i jaki jest jej cel?

Zakłady rzemieślnicze odwiedzam od 2008 r. w ramach projektu “Usługi dla Ludności”. Dokumentowałam i pokazywałam rzemiosło poprzez reporterskie materiały radiowe, artykuły, wystawy, spacery po zakładach. Brakowało jedynie mapy.
Cel jest zwyczajnie informacyjny. Chodzi o popularyzację rzemiosła – z różnym okresem działalności: tych z wieloletnią tradycją (głównie), ale też względnie nowych.

Nie bez znaczenia jest też zwrócenie uwagi na zanikające kwalifikacje i kulturę rzemieślników miejskich. Dobrze, żeby mieszkańcy Szczecina wspierali tych małych przedsiębiorców, wiedzieli gdzie mogą zgłosić się ze zleceniem usługi naprawczej lub wytwórczej.

W jaki sposób znajdujesz rzemieślników?

To są znane mi od lat pracownie, wpadam z wizytą złożyć życzenia urodzinowe czy świąteczne, czasem skorzystać z usługi. Stare zakłady rzemieślnicze to miejsca niezwykle interesujące ze względu na ciągłość historyczną. Są też młodsi przedstawiciele w tym zbiorowym portrecie, których poznałam niedawno jak lutnik Ireneusz Skoczka.

Wszyscy są pracowici i dokładni. Niektórzy mają zaskakujące hobby.

Jakiego rodzaju rzemieślnicy (branże) wpisują się w mapę?

Dokumentuję wspaniałych ludzi, których umiejętności potwierdzone są mistrzowskim dyplomem i wieloletnią praktyką. A przy tym jest to pochwała specyfiki tradycyjnej pracy rzemieślniczej – dbałej i rzetelnej. Przekrój zawodowy jest różny, od bardziej znanego fachu jak szewc po twórcę i renowatora lamp stylowych.

Który rzemieślnik może pochwalić się najdłuższym czasem prowadzenia swojej działalności w Szczecinie?

Krawiec Konrad Woźniak z ulicy Łokietka w tym roku kończy 90 lat i będzie obchodził jubileusz 65-lecia pracy zawodowej.

Chcielibyśmy dowiedzieć się więcej o osobach, które realizują cały projekt. Z ilu osób składa się zespół i kto za co odpowiada?

Mapa jest moim autorskim pomysłem, działam w pojedynkę. Tak jak wspomniałam, zainteresowanie rzemiosłem towarzyszy mi już od 13 lat. Przy realizacji mapy do współpracy zaprosiłam Jakuba Bessaraba odpowiedzialnego za fotoreportaże i Adę Krawczak, która opracowała identyfikację wizualną.

Z jakich etapów składa się zrobienie materiału o danej pracowni?

Ankieta, rozmowa, opracowanie tekstu – postanowiłam nie poddawać wypowiedzi rzemieślnika obróbce, dokładnie ich cytuję. Czasem dodaję do tego tekst powstały wcześniej, nawet parę lat wcześniej – na okoliczność artykułu czy wystawy.

Czy znajdzie się jedna, wybrana przez Ciebie ciekawostka na temat rzemieślnika lub pracowni, o której warto wiedzieć?

Niezmiennie zachwyca mnie Lech Turkowski z “Lamp stylowych 1945”. Uwielbiam anegdotę, którą Pan Lech często serwuje. Oto ona: Pewna klientka miała pretensje, że się nie reklamuje. Odpowiedział: „A widziała pani kiedyś reklamę Rolls-Royce`a?”

O samych rzemieślnikach jest sporo w komentarzach pod postami. To niesamowite, bo są wyłącznie pozytywne, wychwalające rzemieślnika, odwołujące się do wspomnień związanych z usługą. Wzrusza mnie ich lektura.

Jak wygląda Twoje spotkanie z rzemieślnikiem? Czy przydarzyła się jakaś ciekawa historia podczas robienia materiału?

Spotkanie jest nie za długie, rzemieślnik i ja mamy za mało czasu. Nie wszyscy lubią o sobie mówić. Ankiety też muszą swoje przeleżeć, żebym po kilku przypomnieniach – sympatycznych upomnieniach mogła je odebrać. Najważniejsza, najwartościowsza jest rozmowa – uzupełnienie ankiety.

Na stronie www.facebook.com/Mapaszczecinskichrzemieslnikow są wizytówki rzemieślników, powstałe na podstawie ankiet i przeprowadzonych wywiadów. Czasem jedno spotkanie nie wystarczy i wracam po więcej słów albo bardziej pogodny moment. Na FB poznać można okoliczności zostania rzemieślnikiem, rodzaj wykonywanej usługi, motto życiowe, pasje pozazawodowe, relację z klientami, itp.

Niektóre z zakładów zostały też pięknie sfotografowane. Więcej o moim zainteresowaniu szczecińskim starym rzemiosłem jest na źródłowej stronie www.facebook.com/UslugiDlaLudnosci

Bardzo dziękujemy za rozmowę.

 [email protected]
www.facebook.com/Mapaszczecinskichrzemieslnikow