Rodzicielstwo bliskości (ang. attachment parenting) zdobywa świat zachodu. Paparazzi pokazują kolejne gwiazdy z hollywood, które noszą dzieci w chustach, długo karmią piersią czy opowiadają o ideii cosleepingu (wspólnego spania). W Polsce termin ten często kojarzy się z wyszydzanym bezstresowym wychowaniem. Jakie są różnice między tymi modelami i dlaczego warto poznać lepiej idee rodzicielstwa bliskości opowiada szczecińska psycholożka Karolina Piotrowska.

Geneza idei rodzicielstwa bliskości - Od dawna wiadomo, że jakość relacji między dzieckiem a głównym opiekunem (zywkle matką, choć nie zawsze) w istotny sposób determinuje późniejsze doświadczenia człowieka w relacjach z innymi ludźmi. Szczególnie wrażliwy okres to pierwsze 6 miesiecy życia, choć niektórzy rozszerzają go do pierwszych 3 lat. W tym czasie w zależności od tego w jaki sposób zachowuje się względem dziecka opiekun powstają w dziecku pierwsze przekonania o samym sobie, świecie, innych ludziach oraz ich intencjach.

Przykładowo: matka, która jest stale obojętna wobec dziecka, nie reaguje na zgłaszane przez malucha potrzeby sprawia, że w dziecku rozwija się obraz samego siebie jako osoby mało ważnej, towarzysząca temu doświadczeniu bezradność i poczucie odrzucenia powoduje u dziecka lęk, co z kolei sprawia, że dziecko przestaje zgłaszać swoje potrzeby (zawczasu rozumiejąc, że nie będą one zaspokojone). Dokładnie mechanizm ten opisany jest to w teorii tworzenia więzi i stylów przywiązania się.

W oparciu o powyższe dr William Sears zwrócił uwagę, że dla dobrostanu dziecka rodzice powinni podjąć określone działania zmierzające do tego, by maluch czuł się kochany, szanowany, ważny i bezpieczny. Działania te zostały nazwane ośmioma zasadami rodzicielstwa bliskości.

Osiem zasad rodzicielstwa bliskości

1. Przygotowanie do narodzin – zaangażowanie rodziców w tworzenie więzi od samego początku życia dziecka. W tym czasie kontynuowanie bliskości „skóra do skóry”, reagowanie na potrzeby dziecka i pozwolenie sobie na zwolnienie w codziennym życiu i obowiązkach ułatwia wspólny start w nowe życie.

2. Karm z miłością i szacunkiem – rodzicielstwo bliskości zachęca matki do karmiernia piersią ze względu na biologiczne i emocjonalne korzyści, jednak jeśli nie jest to możliwe, RB* mówi o tym by karmić z miłością, czyli cierpliwie, tak często jak dziecko potrzebuje i szacunkiem, czyli wedle indywidualnych predyspozycji malca oraz w odpowiedniej atmosferze.

3. Odpowiadaj z czułością na zachowanie dziecka – czyli wsłuchaj się w to, co maluch chce Ci przekazać rozumiejąc, że na początku jego jedyną formą komunikacji jest płacz. Dziecko nie manipuluje, a jedynie wyraża swoją potrzebę.

4. Korzystaj z fizycznej bliskości do budowania więzi – mówi się, że pierwszym językiem, który rozumie dziecko jest dotyk. Dlatego RB zachęca do masowania, głaskania, kontaktu skóra do skóry, noszenia dzieci w chustach i wszelkich form bliskości fizycznej, które pozwalają dziecku poczuć się akceptowane i kochane.

5. Zapewnij dziecku bezpieczeny sen – co rozumiane jest jako bezpieczeństwo zarówno emocjonalnej jak i fizyczne. Kładzie się tu nacisk na to, że potrzeba bliskości z rodzicem nie kończy się u dziecka wraz z pójsciem spać, a czasem właśnie to bliska obecnosć rodzica umożliwia dziecku spanie.

6. Stale dostarczaj miłość i opiekę – gdy dziecko potrzebuje wsparcia, a także wtedy, gdy nie radzi sobie z trudnymi emocjami bądź eksploruje świat to na rodzicu spoczywa odpowiedzialność za dostarczenie miłości i opieki do tej relacji.

7. Wprowadź pozytywną dyscyplinę – RB oparte jest na możliwości wyrażania swoich potrzeb zarówno przez dziecko jak i przez rodzica. Dialog i komunikacja, wzajemne zrozumienie swoich oczekiwań oraz pozytywna dyscyplina są sposobami wychowawczymi używanymi w rodzicielstwie bliskości.

8. Dbaj o równowagę w swoim życiu – pamiętaj, że jako rodzic masz prawo do swoich potrzeb oraz powinieneś wytyczać granice. Zadbaj o swój dobrostan emocjonalny, to ułatwi Ci pozostanie spokojnym i otwartym na potrzeby dziecka. Jeśli będziesz mieć poczucie, że Twoje potrzeby są niezaspokojone trudno będzie Ci reagować z miłością, akceptacją i troską.

Rodzicielstwo bliskości jako inwestycja

Jak wiec widzisz rodzicielstwo bliskości dalekie jest od bezstresowego wychowania. To raczej model rodzicilestwa, który zakłada, że w ciągu życia pojawiają się różne emocje (w tym stres, złość, agresja), ale przez otwartość na wzajemne potrzeby, dialog i troskę wspólnie można znaleźć najlepszy sposób na ich zrozumienie. 

Karolina Piotrowska przyjmuje:
Centrum Terapeutycznym Panaceum, Kopernika 6/1, Szczecin 
Tel. 600 904 510