W naszym cyklu „Artystyczny Szczecin” razem z Akademią Sztuki prezentujemy Wam sylwetki uzdolnionych szczecinian - artystów, którzy realizują się w różnych dziedzinach sztuki. Jednakże, w wrześniowym Hot Magazine, pora na małą zmianę perspektywy i wywiad z wykładowcą tejże uczelni. Naszym rozmówcą jest Prof. Andreas Guskos, który prowadzi Pracownię Wystawiennictwa i Nowych Technologii w Projektowaniu. Ponadto jest twórcą bardzo nowatorskich projektów: wirtualnego świata „Aheilos” oraz corocznego projektu o nazwie „Medea” (szczegóły w wywiadzie). Nasz rozmówca prezentuje ciekawe spojrzenie na architekturę - przez pryzmat wirtualnego świata.

hot°: Zacznijmy od mojego klasycznego pytania. Czy pamięta Pan ten moment, w którym odkrył, że architektura to jest ta właściwa ścieżka życia…

Nie było takiego momentu. Lubię wymyślać, tworzyć różne rzeczy i eksperymentować. Może to być architektura, grafika, program komputerowy, instalacja artystyczna czy coś pomiędzy. Architektura jest tworzeniem przestrzeni, w której obecny jest człowiek. W klasycznym ujęciu tworzywem architektury jest świat materialny. Mnie od jakiegoś czasu zajmuje tworzenie w przestrzeni informacji, gdzie budulcem przestrzeni jest sama informacja.

Z dzisiejszej perspektywy postrzegam całą naturę jako zbudowaną z informacji, tyle że na różnych warstwach. Jest fizyka (φύσης, gr. natura), która powoduje w sprzyjających okolicznościach, że materia porządkuje się tworząc zorganizowane systemy, jest warstwa genetyczna, której informacja replikuje się i samo udoskonala tworząc życie, jest warstwa memetyczna, na której powstają i replikują się nasze idee i warstwa technologiczna, na której, jeżeli sprawdzą się przewidywania futurologów, wkrótce rozprzestrzeniać się będą idee maszyn. Dodam jeszcze, że dla fizyki światem idei jest matematyka.

Powrócę do definicji architektury, którą przytoczyłem powyżej: architektura jest tworzeniem przestrzeni, w której obecny jest człowiek. Jeżeli potrafimy uzyskać informację o jakiejś przestrzeni i np. zwizualizować lub zsonifikować taką informację pozwalając na zmysłowy dostęp do niej człowieka, uzyskujemy miejsce, w którym możemy tworzyć architekturę. Takiej poszerzonej definicji architektury jestem zwolennikiem. Otwiera ona perspektywy wielu różnych działań dla architekta w wielu nowych światach, które czekają na nasze odkrycie :)

hot°: Od odkrycia w sobie pierwiastka artystycznego, do bycia wykładowcą na pewno przeszedł Pan długą drogę. W skrócie jak ona wyglądała?

Każdy człowiek od dzieciństwa ma w sobie pierwiastek artystyczny. Jako nastolatek dużo rysowałem, co miało swój efekt w postaci wystawy w dzielnicowym domu kultury w Nea Liosia w Atenach (bo tam wtedy mieszkałem). W wieku 15 lat zarobiłem swoje pierwsze pieniądze za opublikowanie kodu do programu komputerowego Micro Paint w greckim czasopiśmie o podobnej formule jak wychodzący wtedy w Polsce Bajtek. Zdecydowałem się studiować architekturę na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej (obecnie ZUT), ponieważ były to jedyne znane mi studia artystyczne w zakresie sztuk wizualnych w Szczecinie.

Niektórzy koledzy ze studiów przenieśli się potem na ASP w Poznaniu, a inni zasilili w 1995 roku pierwszy rocznik Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej (między innymi nasz poprzedni Dziekan Ireneusz Kuriata), która powstawała wtedy w Szczecinie, a w 2010 roku stanowiła główną siłę tworzącą sztuki wizualne w nowopowstałej Akademii Sztuki. Ja ukończyłem studia magisterskie na architekturze. W trakcie studiów nawiązaliśmy współpracę z kilkoma kolegami i startowaliśmy w wielu konkursach architektonicznych, co polecam dzisiejszym studentom, bo jest to fajna zabawa, w której najważniejszą rolę gra praca koncepcyjna – najlepsza moim zdaniem część zawodu architekta.

Po studiach pracowałem w kilku biurach architektonicznych. Równocześnie pracowałem jako freelancer na polu architektury i projektowania graficznego. W 2007 roku pojawiła się możliwość pracy w Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej w charakterze prowadzącego przedmiot Wspomaganie Komputerowe Projektowania (CAD). Od tego czasu pracuję na uczelni.

Przeczytaj także poprzedni artykuł z cyklu Artystyczny Szczecin!

hot°: Wykłada Pan przedmiot - architektura. Jak wyglądają Pana zajęcia? Jak jest proporcja pracy przy komputerze w stosunku do klasycznego rysowania czy pracy przy desce kreślarskiej?

Prowadzę Pracownię Wystawiennictwa i Nowych Technologii w Projektowaniu. W mojej pracowni, ze względu na specyfikę zadań projektowych, używa się jako narzędzia głównie komputera. Prawdę mówiąc nie znam osób, które używają dzisiaj deski kreślarskiej. Lubię mieszanie technik analogowych z cyfrowymi, a w szczególności używanie materiałów analogowych jako punktu wyjścia do dalszych transformacji. Świat analogowy jest cały czas dużo bardziej złożony niż świat cyfrowy.

hot°: Czym różni się studiowanie architektury na Akademii Artystycznej od klasycznych studiów politechnicznych?

Ogólnie tym, czym różnią się nazwy obu instytucji: Uniwersytet Technologiczny, Akademia Sztuki. Ja w swojej pracowni staram się działać na pograniczu Nauki, Sztuki i Technologii, więc mi osobiście ten podział, który funkcjonuje w środowisku jest obcy. Klasycznie rzeczywiście architekt to zawód bardziej techniczny – αρχιτέκτων (arhitekton) to po grecku pierwszy budowniczy.

hot°: Co jest najtrudniejsze w dobrym projektowaniu? Pomysł, współpraca na linii architekt - zleceniodawca czy sam proces twórczy? A może jeszcze coś innego?

Najtrudniejsze jest uzyskanie okoliczności, w których dobre projektowanie jest możliwe. Źródeł takich okoliczności można by poszukać np. w starożytnej Grecji, gdzie na stosunkowo małym obszarze w stosunkowo małej społeczności powstała filozofia budująca fundamenty naszej współczesnej nauki. W największym uproszczeniu można powiedzieć, że przede wszystkim potrzebny jest spokój.

hot°: Stworzył Pan wirtualny świat Aheilos oraz jest pomysłodawcą corocznego projektu Medea. Na czym polegają oba projekty?

Aheilos jest projektem wirtualnego interaktywnego środowiska przestrzennego dla celów realizacji koncepcji artystycznych, edukacyjnych i interakcji społecznej. Zamierzeniem projektu jest stworzenie środowiska dostępnego dla artystów, które umożliwiałoby wymianę idei w oparciu o specyfikę architektonicznej przestrzeni wirtualnej. Podstawą struktury świata Aheilos jest obszar wyrażany w jednostkach metrycznych, odnoszący się skalą do człowieka, którego wirtualną obecność przedstawia się za pomocą awatara. Przestrzeń w skali urbanistycznej podzielona jest tutaj na regiony. Pojedynczy region obszarowo odpowiada powierzchni 65 tys. m2. Uruchomionych zostało 10 regionów o zróżnicowanym profilu funkcjonalnym (Aheilos 1-10), co daje obszar 650 tys. m2 powierzchni do zagospodarowania.

Sympozjum Medea jest w założeniu interdyscyplinarnym spotkaniem na pograniczu nauki, sztuki i technologii, gdzie następuje wymiana idei z różnych obszarów wiedzy, mającym w zamierzeniu doprowadzić do niestandardowych połączeń dyscyplin, które w tradycyjnym ujęciu funkcjonują oddzielnie od siebie. W programie sympozjum jest konferencja oraz wystawy towarzyszące. W pierwszej edycji Medea w 2011 roku gościem specjalnym był prof. Marcos Novak z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara, najważniejszy pionier architektury wirtualnej, który przy tej okazji był po raz pierwszy w Polsce. Interdyscyplinarna formuła Sympozjum MEDEA jest co roku poszerzana.

hot°: Na koniec kreatywne pytanie. Niedługo władze miasta planują kompleksowy remont Placu Orła Białego. Jak według Pana powinna wyglądać ta publiczna przestrzeń?

Powinna spełniać wszystkie funkcje typowe dla miejskiej przestrzeni publicznej – nie zielony skwer, tylko plac miejski. Dobrze by było ograniczyć lub wyłączyć całkowicie ruch samochodowy. Pomysł mógłby zakładać dalszy rozwój i sprzężenie ze sobą funkcji użyteczności publicznej, kulturalnych, rekreacyjnych i handlowych w sąsiadujących z placem obiektach.

Obecnie największe zagęszczenie przestrzeni publicznej, w sensie natężenia ruchu pieszego, funkcjonuje w centrach handlowych i na trasach między nimi. Dobrze by było w miarę możliwości starać się odwracać tą tendencję w kierunku tworzenia „salonów miejskich” na placach i bulwarach a nie tylko w zamkniętych obiektach. Myślę, że dobrze by się sprawdziła organizacja międzynarodowego konkursu architektonicznego na tą przestrzeń. W efekcie takiego konkursu powstała przecież filharmonia.

hot°: Stworzył Pan wirtualny świat Aheilos oraz jest pomysłodawcą corocznego projektu Medea. Na czym polegają oba projekty?

Aheilos jest projektem wirtualnego interaktywnego środowiska przestrzennego dla celów realizacji koncepcji artystycznych, edukacyjnych i interakcji społecznej. Zamierzeniem projektu jest stworzenie środowiska dostępnego dla artystów, które umożliwiałoby wymianę idei w oparciu o specyfikę architektonicznej przestrzeni wirtualnej. Podstawą struktury świata Aheilos jest obszar wyrażany w jednostkach metrycznych, odnoszący się skalą do człowieka, którego wirtualną obecność przedstawia się za pomocą awatara. Przestrzeń w skali urbanistycznej podzielona jest tutaj na regiony. Pojedynczy region obszarowo odpowiada powierzchni 65 tys. m2. Uruchomionych zostało 10 regionów o zróżnicowanym profilu funkcjonalnym (Aheilos 1-10), co daje obszar 650 tys. m2 powierzchni do zagospodarowania.

Świat Aheilos umożliwia modelowanie form przestrzennych, nadawanie faktur, kolorów, wypełnianie form treściami multimedialnymi, dwukierunkowe strumieniowanie treści ze światem zewnętrznym, symulowanie fizyki, środowiska naturalnego, definiowanie interakcji i zachowań obiektów poprzez skryptowanie. Środowisko powstało w oparciu o open-source’owy silnik OpenSimulator zaopatrzony w bazę danych i przystosowany do funkcjonowania online przez oprogramowanie New World Studio. Idea zakłada rozbudowę świata Aheilos o kolejne regiony w miarę zaludniania i zapełniania treścią oraz podłączenie do globalnej sieci światów wirtualnych Hypergrid. Pewne aspekty funkcjonalności środowiska Open Simulator zostały przedstawione w mojej pracy doktorskiej z 2008 roku: “Modele architektury w przestrzeni informacji”. Model o wielkości jednego regionu sygnalizował możliwości i zalety przekazywania informacji za pomocą interaktywnego środowiska przestrzennego 3d. W tym celu zapełniony został treścią prezentującą w formie interaktywnej multimedialnej instalacji przestrzennej zawartość opracowania pisemnego. Model z pracy doktorskiej udostępniony został jako zawartość regionu Aheilos 10.

Następnym krokiem w kierunku stworzenia świata Aheilos był realizowany w 2011 roku projekt “Metawers AS”, gdzie na bazie wymodelowanej przestrzeni Placu Orła Białego w Szczecinie testowałem po raz pierwszy funkcjonalność środowiska OpenSimulator podłączonego do sieci i udostępnionego innym użytkownikom. Efektem pracy na tym etapie jest region Aheilos 1, będący w założeniu regionem społecznościowym. Świat Aheilos jest projektem otwartym, na bieżąco zapełnianym treścią ukierunkowaną w stronę sztuki i edukacji artystycznej. Informacje na temat wydarzeń w świecie Aheilos, szczegółowe instrukcje logowania, filmy instruktażowe, chronologia, dostępne są na kanale youtube oraz na profilu facebook. Praca nad światem Aheilos została obecnie zawieszona a w naszej pracowni eksplorujemy obecnie możliwości wykorzystania w pracy architekta silników gier, takich jak Unity i Unreal Engine. Wkrótce w ramach wystawy końcoworocznej zamierzamy pokazać efekty pracy studentów w nowych środowiskach.

Sympozjum Medea jest w założeniu interdyscyplinarnym spotkaniem na pograniczu nauki, sztuki i technologii, gdzie następuje wymiana idei z różnych obszarów wiedzy, mającym w zamierzeniu doprowadzić do niestandardowych połączeń dyscyplin, które w tradycyjnym ujęciu funkcjonują oddzielnie od siebie. W programie sympozjum jest konferencja oraz wystawy towarzyszące. W pierwszej edycji Medea w 2011 roku gościem specjalnym był prof. Marcos Novak z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara, najważniejszy pionier architektury wirtualnej, który przy tej okazji był po raz pierwszy w Polsce. Interdyscyplinarna formuła Sympozjum MEDEA jest co roku poszerzana. W zeszłym roku w ramach Sympozjum MEDEA miały miejsce 3 panele: Artystyczny, Nauk Ścisłych (PTA) i Nauk Społecznych (ISLICS) oraz odbyła się wystawa towarzysząca Roller Poster na Zakintos. Gościem specjalnym Sympozjum Medea 2016 był prof. Lex Drewinski, najbardziej rozpoznawalny współczesny twórca plakatu na świecie.

W ramach sympozjum Medea 2016 miały miejsce 34 wystąpienia naukowców i artystów z renomowanych ośrodków naukowych z 5 państw oraz wystawa towarzysząca ponad 60 plakatów znanych grafików z Polski i z Niemiec. Następna edycja Medea będzie realizowana w Heraklionie na Krecie we współpracy z Uniwersytetem Kreteńskim. Tegoroczna edycja sympozjum zostanie poszerzona o czwarty panel nauk ekonomicznych, Information Tools in Management (ITS). W ramach imprez towarzyszących odbędzie się wystawa plakatów Roller Poster / CRETE i wystawa architektury wnętrz Arch Inside / CRETE.

Akademia Sztuki w Szczecinie
www.akademiasztuki.eu
www.facebook.com/akademiasztuki.eu
www.facebook.com/aswsw.eu
#studiujwsw