„Domek jajeczny” – przestrzeń sztuki w dzielnicy Plänterwald. Jeszcze do niedawna w tej okolicy straszyły pozostałości założonego w 1969 roku Spreeparku, jedynego parku rozrywki w Niemieckiej Republice Demokratycznej, położonego nad Szprewą w dzielnicy Plänterwald, obecnie należącej do okręgu administracyjnego Treptow-Köpenick. Park ten zajmował blisko 30 hektarów i w latach świetności przyciągał rocznie nawet 1,7 miliona odwiedzających.

Po zjednoczeniu Niemiec jego popularność zaczęła drastycznie spadać, co doprowadziło do zamknięcia w 2002 roku. Od tamtego czasu pozostałości Spreeparku wraz z jego wyposażeniem ulegały stopniowej degradacji, stanowiąc swego rodzaju atrakcję turystyczną dla miłośników poszukiwania i odwiedzania miejsc opuszczonych.

Obok opuszczonego parku rozrywki znajdował się natomiast zaniedbany do niedawna historyczny budynek Eierhäuschen, czyli Domku jajecznego. Jego historia , sięgająca końca XIX wieku jest bardzo ciekawa. Został zbudowany w 1890 roku według planów Karla Frobeniusa.

Berliński magistrat chciał w ten sposób rozwinąć Plänterwald jako park miejski w sąsiedztwie Treptower Park, tworząc duży obszar rekreacyjny na wschodzie Berlina jako przeciwwagę dla królewskiego Tiergarten na zachodzie. Budynek zaprojektowano jako reprezentacyjną ceglaną konstrukcję z charakterystyczną wieżą i dachem w kształcie piramidy.

Był ważnym punktem orientacyjnym nad brzegiem Oberspree, szczególnie dla odwiedzających, którzy przypływali łodziami po Sprewie. Lokal miał nawet własne połączenie promowe. Architektonicznie interesujące jest wykorzystanie elementów norweskiej sztuki drewnianej, inspirowane podróżami cesarza Wilhelma II na północ. Frobenius wbudował drewniane galerie i podkreślił główne sale dachami z ozdobnymi szczytami oraz zdobionymi drewnianymi konstrukcjami nośnymi.

Na polach szczytowych widnieje nazwa budynku „Zum Eierhäuschen” oraz berliński niedźwiedź jako herb miasta. Historycznie rzecz biorąc, już w XVIII wieku w tym miejscu znajdował się skład drewna nad Sprewą oraz gospoda, która swoją nazwę zawdzięczała hodowli kur i sprzedaży jaj.

W XIX wieku okolica stała się popularnym celem wycieczek mieszkańców Berlina. Obecny budynek służył jako restauracja z zewnętrzną kręgielnią i setkami miejsc siedzących nad Sprewą.

Po II wojnie światowej służył do 1989 roku jako budynek administracyjny i kawiarnia młodzieżowa, stanowiąc zaplecze istniejącego Spreeparku. Po wielu latach zaniedbań budynek został w ostatnich latach odrestaurowany zgodnie z zasadami ochrony zabytków, a w marcu 2024 roku Eierhäuschen został ponownie otwarty. Oprócz ogródka piwnego i restauracji, staje się teraz sercem Spreepark Art Space – miejsca wystaw, refleksji i twórczości artystycznej.

Planuje się, że będzie zapleczem twórczości artystycznej dla powstającego w tym miejscu, nowoczesnego parku rozrywki, który będzie łączył w sobie elementy kultury, sztuki i ekologii. Oddanie go do użytku planowane jest na 2026 rok.

Obecnie na terenie Domku jajecznego prowadzone są różne działania kulturalne. Do lutego 2025 trwa tu m.in. wystawa „Vergangenes Vergnügen” („Dawna przyjemność”), stanowiąca obszerny kolaż osobistych wspomnień, uchwyconych fotograficznie migawek i artystycznych dyskusji, dotyczących parku rozrywki w czasach NRD. W niniejszym artykule wykorzystano klika zdjęć fotografii, pochodzących z tej wystawy.

W innej części budynku funkcjonuje duża restauracja, która według naszej oceny ma spore ambicje kulinarne, bo choć serwuje proste dania i przekąski, ale za to z oryginalnym twistem. Można w niej obejrzeć bardzo ciekawą książkę „The Gourmand. Eier. Geschichten und Rezepte” („Smakosz. Jajka. Historie i przepisy”), która zilustrowana została pracami zamówionymi u renomowanych fotografów specjalizujących się w martwej naturze.

Te jednocześnie bogate, absurdalne, ekstrawaganckie i pobudzające apetyt zdjęcia stanowią charakterystyczny jej znak, a uzupełnione są dziełami gigantów sztuki, takich jak m.in. Salvador Dalí, Jean-Michel Basquiat, Frida Kahlo.

Książka zawiera także teksty autorstwa m.in. kucharki, pisarki kulinarnej i krytyczki gastronomicznej Ruth Reichl oraz pisarki i redaktorki Jennifer Higgie. Według tej pierwszej - „gotowanie – podobnie jak niemal wszystko inne – zaczyna się od jajka”. Trudno się z tym nie zgodzić, dlatego też koniecznie trzeba odwiedzić Domek jajeczny w Plänterwald.

Wykorzystano zdjęcia autorstwa Wioletty Defée, w tym zdjęcia fotografii z wystawy „Vergangenes Vergnügen” oraz fotografie pochodzące z książki „The Gourmand. Eier. Geschichten und Rezepte”.

Eierhäuschen Plänterwald

Mail: [email protected]

tel. 516 155 324

www.offberlin.pl 

www.facebook.com/offprzewodnikpoberlinie

www.instagram.com/offprzewodnikpoberlinie

www.twitter.com/OAlternatywny