Hala spożywcza nr IX – królestwo smaków | Podróże / Wycieczki | Publicystyka

Hala spożywcza nr IX – królestwo smaków

15.07.2024

Autor: Marek Defée, Zdjęcia: Wioletta Defée

Hala spożywcza nr IX – królestwo smaków. Na temat berlińskich hal targowych pisaliśmy w dwóch wcześniejszych artykułach na łamach Hot Magazine. Były to artykuły na temat hali nr XI oraz hali nr X. Niedawno po raz kolejny, ale pierwszy raz od zakończenia pandemii, odwiedziliśmy Halę Targową nr IX (Markthalle Neun), która jest jedną z czternastu zbudowanych w ramach berlińskiego systemu hal targowych pod koniec XIX wieku...

Idea ich założenia sięga 1847 roku, kiedy to w Berlinie doszło do masowych protestów, spowodowanych nieurodzajem podstawowych produktów rolnych, w szczególności ziemniaków, co doprowadziło do ekstremalnego wzrostu cen żywności. Za ziemniaki, podstawowe pożywienie biedniejszych ludzi, trzeba było płacić czterokrotnie wyższą cenę niż dotychczas.

Wielu Berlińczyków głodowało. To właśnie tzw. „rewolucja ziemniaczana” skłoniła włodarzy do zastanowienia się nad budową hal targowych, które miały zapewnić szerokie zaopatrzenie w niedrogą żywność.

Do tej pory berlińczycy kupowali artykuły spożywcze od okolicznych rolników, którzy chodzili po mieście od domu do domu lub oferowali swoje towary na cotygodniowych targach miejskich. Około 1870 roku istniało 20 takich targowisk.

Decyzję o budowie hal targowych podjęto w 1881 roku. Jedną z istotnych przesłanek było zapewnienie odpowiednich warunków sanitarnych sprzedaży żywności, ponieważ na targowiskach sytuacja w tym zakresie była katastrofalna. Należy zwrócić uwagę, że w 1890 roku Berlin liczył już ok. 1.5 mln mieszkańców, ponad trzy razy więcej niż 40 lat wcześniej.

Pierwsza hala targowa powstała przy Alexanderplatz w 1886 roku. Następne trzynaście otwarto do 1892 roku włącznie, a inauguracja działalności w hali nr IX miała miejsce w dniu 1 października 1891 r. Było w niej ponad 300 stoisk, każde o powierzchni czterech metrów kwadratowych.

Wszystkie z nich zostały wynajęte już w pierwszym roku działalności. Duży budynek przypominający katedrę oferował mieszkańcom nieznany wcześniej wybór różnych produktów. Na 77 stoiskach w Hali Targowej IX oferowano mięso, dziczyznę i drób. Ryby można było kupić na 18 straganach, a 210 stoisk sprzedawało owoce i warzywa, masło, ale także towary kolonialne, przyprawy oraz inne artykuły.

W lutym 1945 w halę trafiła bomba i częściowo ją zniszczyła. Po zakończeniu II wojny światowej była ona jedną z trzech hal targowych w Berlinie (obok wymienionych na wstępie), oddanych do użytku. Zmiany w handlu na przestrzeni następnych kilkudziesięciu lat spowodowały, że dawna świetność już nie wróciła. Markthalle IX uratowało rozpoczęcie w niej od 1977 roku działalności przez dwa sklepy dyskontowe, dynamicznie rozwijających się wtedy sieci ALDI oraz DROSPA.

W następnych latach jednak sytuacja działających w niej kupców stawała się coraz gorsza, aż do 2009 roku, kiedy obiekt został przejęty przez grupę Markthalle Neun, która przedstawiła koncepcję obejmującą handel oraz ofertę kulturalną i społeczną.

Od 2009 roku miejsce to ożyło, stając się alternatywą dla supermarketów i wszelkich innych form typowego handlu oraz gastronomii. Włoskie, świeże pieczywo, sery, wędliny, warzywa i owoce, także owoce morza, kimchi, ryby, wina, ciasta, burgery, kawy, napoje, kwiaty. Wszystko, czego ekologiczna dusza zapragnie. Kilkadziesiąt punktów sprzedających boskie produkty. Markthalle Neun gromadzi tłumy w piątki i soboty (10-18) oraz w czwartki (17-22), kiedy odbywa się tu prawdziwy festiwal street foodu.

Czynna jest także w pozostałe dni tygodnia, oprócz niedziel. Stara hala jest prawdziwą świątynią alternatywnego stylu żywienia. Wpisuje się wręcz idealnie w powstały trend, jakże odmienny od oficjalnego nurtu.

Działają tu takie „instytucje” berlińskiej sceny gastronomicznej jak np. „Heisser Hobel” (Spätzle z Allgäu), „Kumpel & Keule” (sklep wędliniarsko – mięsny, burgerownia), „Manti Berlin” (pierożki tureckie), „Big Stuff Smoked BBQ” (burgery w stylu nowojorskim), „Sironi” (włoska piekarnia), „Der Falsche Franzose” (m.in. Flammkuchen – podpłomyk alzacki), „Beef Pancake” (chińskie pierożki z mięsem). Oczywiście poza niektórymi wyjątkami, podmioty tu działające zmieniały się na przestrzeni ostatnich lat.

Markthalle Neun w ciągu zaledwie kilku lat działalności stała się czymś więcej niż normalną halą targową. To berlińska instytucja, wpisująca się całkowicie w nową filozofię żywienia i gastronomii, synonim alternatywnego stylu życia, w końcu pewien rodzaj panującej aktualnie mody.

Odbywają się tu różne imprezy propagujące ekologiczną żywność i zdrowy styl odżywiania, festiwale i warsztaty kulinarne, kursy gotowania – także dla dzieci i młodzieży.

Odwiedzić to miejsce, zlokalizowane w dzielnicy Kreuzberg to wręcz obowiązek. Tym bardziej, że nastąpiło wyraźne odbicie od czasu zakończonej w 2022 roku pandemii i Markhalle Neun jest znów w świetnej kondycji.